Podstawowym narzędziem nauczania jest oczywiście podręcznik. Podręczniki szkolne zawierają materiał nauczania. Przedstawiony on jest w formie tekstu, ilustracji oraz schematów. W zasadzie głównym celem podręcznika jest uzupełnienie nauczania żywego, czyli wiedzy, którą nauczyciel przekazuje uczniom na lekcjach. Podręcznik powinien spełniać funkcję motywacyjną, informacyjną oraz ćwiczeniową. Inny podział zakłada następujące funkcje: informacyjną, badawczą, transformacyjną oraz samokształceniową.
O ile jeszcze jakiś czas temu każdy uczeń w Polsce miał ten sam komplet podręczników, o tyle obecnie Ministerstwo Edukacji dopuszcza opracowywanie wielu podręczników. Zadaniem nauczyciela jest wybranie określonego wydawnictwa. Czyli to nauczyciel decyduje, z jakich podręczników, jakich wydawnictw będą korzystali uczniowie. To samo dotyczy szkół językowych.
Tu dodatkowo nauczyciele i wykładowcy mają do wyboru zagraniczne, obcojęzyczne wydawnictwa. Nauka języka z wykorzystaniem podręcznika w języku obcym jest popularną metodą dydaktyczną. Dzięki niej uczniowie mają do czynienia z językiem cały czas, nawet polecenia są w języku obcym.
Podręczniki są przygotowywane według obowiązującej podstawy programowej i uwzględniają wszystkie jej założenia. Tylko takie podręczniki szkolne mogą być brane pod uwagę jako ewentualne narzędzie dydaktyczne w pracy z uczniami. Dziś sporo wydawnictw zajmuje się właśnie przygotowywaniem podręczników. Część z nich jest bardzo chętnie wybierana przez nauczycieli i cieszą się one dużą popularnością wśród pedagogów.